وقتی صحبت از ساخت یک سیستم گیمینگ قدرتمند می‌شود، بیشتر افراد ذهنشان سراغ پردازنده، کارت گرافیک یا رم می‌رود. اما یکی از حیاتی‌ترین اجزای کامپیوتر که معمولاً نادیده گرفته می‌شود، پاور (Power Supply Unit) یا همان منبع تغذیه است.
پاور وظیفه دارد جریان برق پایدار و ایمن را به تمام قطعات سیستم برساند. انتخاب اشتباه در این بخش می‌تواند حتی بهترین سخت‌افزارها را از کار بیندازد یا عمرشان را کوتاه کند.
در این مقاله از دیبا آی‌تی یاد می‌گیریم که چطور یک پاور مناسب برای سیستم گیمینگ انتخاب کنیم، چه توان (وات) مورد نیاز است، چه برندهایی ارزش خرید دارند و چه نکاتی در خرید باید رعایت شود.
منبع تغذیه مانند قلب سیستم عمل می‌کند. اگر پاور بی‌کیفیت باشد یا توان کافی نداشته باشد، ممکن است مشکلاتی مثل موارد زیر پیش بیاید:
ریستارت شدن ناگهانی سیستم هنگام اجرای بازی‌ها
کاهش عملکرد کارت گرافیک در اثر نوسان برق
افزایش حرارت و صدا
آسیب دیدن مادربرد یا GPU در طول زمان
یک پاور خوب نه‌تنها باعث پایداری سیستم می‌شود، بلکه در مصرف برق نیز صرفه‌جویی می‌کند و عمر قطعات را افزایش می‌دهد.
اولین قدم در انتخاب پاور، محاسبه توان مورد نیاز سیستم است. برای این کار باید توان مصرفی تمام قطعات را جمع بزنیم:
| قطعه | میانگین مصرف برق |
|---|---|
| پردازنده (CPU) | ۶۵ تا ۱۵۰ وات |
| کارت گرافیک (GPU) | ۱۵۰ تا ۳۵۰ وات (و حتی بیشتر) |
| مادربرد | ۵۰ وات |
| رم (RAM) | ۱۰ تا ۲۰ وات |
| حافظه SSD/HDD | ۵ تا ۱۵ وات |
| خنک‌کننده‌ها و فن‌ها | ۱۰ تا ۳۰ وات |
برای اطمینان از پایداری، بهتر است ۲۰٪ توان اضافه‌تر در نظر بگیریم.
🔹 فرمول پیشنهادی:
توان پاور = (مجموع توان قطعات × 1.2)
اگر سیستم گیمینگ شما شامل RTX 4070 و Ryzen 7 باشد، مجموع توان حدود ۴۰۰ تا ۴۵۰ وات است. پس پاوری با توان ۵۵۰ تا ۶۰۰ وات واقعی انتخاب ایده‌آل خواهد بود.
حتماً هنگام خرید پاور با عباراتی مثل 80 Plus Bronze، Silver، Gold، Platinum مواجه شده‌اید.
این نشان‌ها گواهینامه راندمان انرژی هستند و نشان می‌دهند چه مقدار از برق دریافتی واقعاً به سیستم منتقل می‌شود.
| گواهینامه | راندمان تقریبی | توضیح |
|---|---|---|
| 80 Plus White | ۸۰٪ | حداقل استاندارد پایه |
| Bronze | ۸۵٪ | مناسب سیستم‌های میان‌رده |
| Silver | ۸۷٪ | کارایی بالاتر و پایداری بیشتر |
| Gold | ۹۰٪ | بهترین انتخاب برای گیمرها |
| Platinum | ۹۲٪ | مخصوص سیستم‌های حرفه‌ای و ورک‌استیشن‌ها |
| Titanium | ۹۴٪ | بالاترین سطح راندمان و کیفیت |
برای سیستم‌های گیمینگ مدرن، پاور با گواهی 80 Plus Gold معمولاً بهترین تعادل بین قیمت و عملکرد را دارد.
در ادامه چند نکته کلیدی که باید هنگام خرید پاور در نظر بگیرید:
بسیاری از پاورهای ارزان توان اسمی بالایی دارند، اما توان واقعی آن‌ها بسیار کمتر است. همیشه به برند معتبر و گواهی راندمان معتبر توجه کنید.
پاورها به سه نوع تقسیم می‌شوند:
غیر ماژولار: تمام کابل‌ها ثابت هستند (ارزان‌تر اما شلوغ‌تر)
نیمه‌ماژولار: بعضی کابل‌ها جدا می‌شوند
تمام ماژولار: تمام کابل‌ها قابل جدا شدن هستند، ظاهری تمیز و مدیریت کابل آسان‌تر
برای کیس‌های گیمینگ مدرن، مدل‌های نیمه یا تمام ماژولار انتخاب بهتری هستند.
اطمینان حاصل کنید پاور انتخابی دارای کابل‌های PCIe کافی برای کارت گرافیک و کابل ۸ پین یا ۱۲V EPS برای مادربرد باشد.
برندهای معتبر نه‌تنها کیفیت ساخت بالاتری دارند، بلکه ضمانت و خدمات بهتری هم ارائه می‌دهند.
در بازار ایران و جهان برندهای زیادی پاور تولید می‌کنند، اما چند برند از نظر کیفیت و پایداری نسبت به بقیه برتری دارند:
سری‌های TUF Gaming و ROG Strix از ایسوس با گواهی 80 Plus Gold و Platinum جزو بهترین پاورهای گیمینگ دنیا هستند. این مدل‌ها راندمان بالا، خنک‌کنندگی عالی و طراحی زیبایی دارند.
پاورهای سری MWE Gold و V Gold کولر مستر از محبوب‌ترین گزینه‌ها در بین گیمرها هستند. طراحی ماژولار، فن بی‌صدا و گارانتی طولانی‌مدت از ویژگی‌های این برند است.
برند اقتصادی اما باکیفیت که پاورهایی مثل PL650D و PN1000D را عرضه می‌کند. مناسب کاربرانی که می‌خواهند با هزینه مناسب پاور مطمئنی داشته باشند.
یکی از معتبرترین برندها با پاورهای سری RMx، HX و AX. این پاورها کیفیت قطعات داخلی بسیار بالایی دارند و در تست‌های پایداری عملکرد عالی دارند.
پاورهای این برند در مدل‌های مختلف از Bronze تا Gold در دسترس هستند و برای کاربرانی که به زیبایی و نورپردازی RGB اهمیت می‌دهند، انتخاب جذابی محسوب می‌شوند.
بسیاری از کاربران می‌پرسند: «آیا پاور معمولی هم برای بازی کافی است؟»
پاسخ کوتاه: خیر، در بیشتر مواقع نه.
پاور گیمینگ دارای ویژگی‌های خاصی است:
راندمان انرژی بالاتر
پشتیبانی از GPUهای قدرتمند
خنک‌کنندگی بهتر
کابل‌های باکیفیت‌تر
مدارهای حفاظتی (OVP, OCP, SCP, UVP)
در مقابل، پاورهای معمولی بیشتر برای سیستم‌های اداری یا خانگی سبک طراحی شده‌اند.
اگر هرکدام از علائم زیر را مشاهده کردید، احتمالاً پاور سیستم نیاز به تعویض دارد:
خاموش شدن ناگهانی سیستم هنگام اجرای بازی
بوی سوختگی یا صدای وزوز از پاور
ریستارت شدن مکرر در حالت لود بالا
ناپدید شدن ناگهانی کارت گرافیک از Device Manager
در چنین شرایطی ادامه استفاده از پاور معیوب ممکن است به سایر قطعات آسیب بزند.
برای اینکه راحت‌تر تصمیم بگیرید، در جدول زیر میزان وات مناسب برای کارت گرافیک‌های رایج را می‌بینید:
| کارت گرافیک | توان پیشنهادی پاور |
|---|---|
| GTX 1650 / RX 6400 | 450 وات |
| RTX 3060 / RX 6600 XT | 550 وات |
| RTX 4070 / RX 7800 XT | 650 وات |
| RTX 4080 / RX 7900 XTX | 750 وات |
| RTX 4090 | 850 وات یا بیشتر |
توجه کنید که این اعداد تقریبی هستند و ممکن است بسته به مدل CPU و سایر قطعات تغییر کنند.
نه الزاماً. پاور با توان بسیار بالا (مثلاً ۱۲۰۰ وات برای سیستمی با نیاز ۵۰۰ وات) معمولاً هزینه بی‌دلیل است.
بهترین حالت این است که پاور شما ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از توان مورد نیاز واقعی باشد تا همیشه در محدوده بهینه کار کند و عمر بیشتری داشته باشد.
۱. گرد و غبار داخل فن پاور را هر چند ماه تمیز کنید.
۲. از محافظ برق یا UPS استفاده کنید.
۳. پاور را در محیطی با تهویه مناسب قرار دهید.
۴. هرگز کابل‌های غیر استاندارد را به پاور وصل نکنید.
۵. در زمان ارتقای کارت گرافیک یا CPU، بررسی کنید پاور فعلی توان کافی دارد یا نه.
پستهای مرتبط